Zamek Cesarski w Poznaniu to jeden z najciekawszych, choć stosunkowo młodych zabytków. Powstał bowiem na początku XX wieku, jako godna siedziba dla króla Prus i cesarza niemieckiego, Wilhelma II Hohenzollerna. Choć projekt budynku został przygotowany przez specjalistę, architekta Franza Schwechtena, podczas opracowywania planu budowy zastosował się on do osobistych życzeń cesarza, określających wiele szczegółów gmachu. Zamek jest stylizowany na średniowieczny, jest bogaty w liczne wieże, jednak utrzymany jest w stabilnym stylu neoromańskim. Odpowiadało to upodobaniom cesarza Wilhelma, który najbardziej cenił sobie ten okres w dziejach Niemiec, gdy były one Świętym Cesarstwem i stanowiły jedną z głównych potęg w Europie. Sala Tronowa nawiązywała z kolei do bizantyjskich bazylik, onieśmielając przepychem zdobień. Tutejszy tron cesarski był tak wystawny, że ważył ponad 3 tony. Umieszczone zostały tu również posągi najbardziej podziwianych przez Wilhelma II cesarzy niemieckich. Cały ogromny, reprezentacyjny gmach liczył niemal 600 pomieszczeń. Budowa Zamku trwała 5 lat, a koszt wyniósł 5 milionów marek niemieckich. Po północnej stronie Zamku znajduje się Ogród, u którego początków istnienia zasadniczą część stanowił Ogród Różany.
Krótka, ale burzliwa historia
Cesarz nie cieszył się długą swoją okazałą siedzibą, nie tylko dlatego, że wybuchła I wojna światowa, ale głównie z tej przyczyny, że w 1915 roku został zmuszony do abdykacji. Po wojnie oraz po powstaniu wielkopolskim, które zadecydowało o przyłączeniu ziem dawnego zaboru pruskiego do II RP, gmach pozostawał oficjalnie pod zwierzchnictwem władz państwa polskiego, czyli Naczelnika Józefa Piłsudskiego, a później urzędującego prezydenta. W okresie międzywojennym z Zamku korzystało poznańskie środowisko akademickie. W czasie II wojny światowej, budynek ten miał znów posłużyć kolejnemu dowódcy Niemiec, tym razem samemu Hitlerowi. Wnętrze budowli co prawda gruntownie przebudowano, ale istnieje wątpliwość, czy domniemany lokator pojawił się tu choć raz. Niemniej jednak, niektóre pomieszczenia pozostawiono w stanie nienaruszonym od czasów nazistowskiej aranżacji i obecnie często pomagają artystom jako plan filmowy. W czasie wojny Zamek służył żołnierzom: jako miejsce przetrzymywania jeńców i koszary Ludowego Wojska Polskiego. Po wojnie siedzibę miała tu Miejska Rada Narodowa, jednak od lat 60. mają tu miejsce jedynie wydarzenia kulturalne: wystawy muzealne i występy artystyczne.
Zasadnicza część Dzielnicy Cesarskiej
Zamek Cesarski jest częścią większego przedsięwzięcia architektonicznego, jakie przedsięwzięli władcy pruscy po zadomowieniu się w Poznaniu. Wznosząc kolejne, okazałe budynki, chcieli ulepszyć wizualną stronę miasta, a jednocześnie stworzyć sobie dogodne warunki do egzystowania tu. Poszczególne budowle, składające się na Dzielnicę Cesarską, powstawały na przełomie XIX i XX wieku, czyli okresie, gdy w architekturze dominowały nurty historyzmu. We wznoszonych wówczas budynkach można dostrzec inspirację wieloma przeszłymi stylami, niekiedy rozmaite wpływy łączą się na przestrzeni jednego gmachu i wówczas staje się on przykładem artystycznego eklektyzmu. Centrum Dzielnicy Cesarskiej jest Park imienia Adama Mickiewicza. Co ciekawe, rozbudowę dzielnicy kontynuowano jeszcze po II wojnie światowej. Wśród jej znajdujących się tu gmachów można wymienić budynki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Akademii Muzycznej oraz poznańską Operę. Obecnie jest to popularne miejsce rekreacyjne i wypoczynkowe.
