Sterylizacja to podstawowy element działań związanych z kontrolą rozprzestrzeniania się chorobliwych patogenów. Każdego dnia w wielu szpitalach wykonywane są różne zabiegi chirurgiczne. Jeszcze więcej zabiegów inwazyjnych wykonuje się w różnych innych placówkach służby zdrowia. Wyrób medyczny lub narzędzie chirurgiczne, które ma kontakt z jałową tkanką lub błoną śluzową podczas różnych procesów, wiąże się ze zwiększonym ryzykiem wprowadzenia patogenów do organizmu pacjenta. Ponadto istnieje ryzyko przeniesienia zakażenia z jednego pacjenta na drugiego; od pacjenta lub personelu medycznego i odwrotnie; lub ze środowiska do pacjenta poprzez niewłaściwie wysterylizowane wyroby. Dlatego personel medyczny, pracownicy laboratoriów i pracownicy służby zdrowia powinni wiedzieć na czym polega sterylizacja narzędzi, aby zapobiegać rozprzestrzenianiu się tych patogenów.
Na czym polega sterylizacja?
Sterylizację definiuje się jako proces całkowitej eliminacji lub zniszczenia wszystkich form życia drobnoustrojów (tj. zarówno form wegetatywnych, jak i przetrwalnikowych), przeprowadzany różnymi metodami fizycznymi i chemicznymi. Do tego celu wykorzystuje się specjalistyczne urządzenia zwane sterylizatorami. Podstawowym celem czyszczenia przez sterylizację jest ograniczenie liczby mikroorganizmów na urządzeniu do takiego poziomu, aby prawdopodobieństwo przeniesienia infekcji było zerowe. Ryzyko przeniesienia infekcji zależy od rodzaju urządzenia. Na przykład w przypadku mankietu do pomiaru ciśnienia krwi urządzenie, które ma kontakt ze skórą, niesie ze sobą mniejsze ryzyko przeniesienia choroby. Odpowiadając na pytanie na czym polega sterylizacja – jest ona podstawą działań związanych z kontrolą zakażeń. Pamiętajmy jednak, że podstawą wszystkich działań związanych z kontrolą zakażeń pozostaje higiena rąk.
Procedura sterylizacji narzędzi
Na czym polega procedura sterylizacji narzędzi? Proces sterylizacji składa się z pięciu podstawowych etapów:
Krok 1: Czyszczenie i dezynfekcja
Czyszczenie i dezynfekcja mają kluczowe znaczenie, ponieważ zanim jakiekolwiek będą mogły być dalej przetwarzane – muszą w pierwszej kolejności zostać dokładnie oczyszczone z obecności brudu lub materiału organicznego. Bez wykonania tego etapu wszystkie dalsze etapy czyszczenia mogą być nieskuteczne. Jeśli narzędzia mają być dezynfekowane na wysokim poziomie, powinny być moczone odpowiednio długo (wg danych producenta) na specjalnej tacy w środku dezynfekującym o wysokim stężeniu. Kiedy ramy czasowe są napięte, a klienci proszą o szybką realizację – bardzo kuszące jest to, aby iść na skróty w procesie czyszczenia. Jednak brak odpowiedniego przygotowania narzędzi do sterylizacji mogą spowodować niepowodzenie całego procesu.
Krok 2: Pakowanie
Pakowanie jest kolejnym etapem procesu sterylizacji. Materiały opakowaniowe należy przechowywać przez co najmniej dwie godziny w temp temperaturze pokojowej (np. 20°C do 23°C) i przy wilgotności względnej między 30 do 60%. Przed zapakowaniem narzędzia powinny być suche. Powinna być także sprawdzona ich czystość i wady lub uszkodzenia. Dla skutecznej sterylizacji powierzchni wszystkie powierzchnie muszą być poddane działaniu warunków sterylizacji. Ogólnie rzecz biorąc, środek sterylizujący musi mieć kontakt ze wszystkimi powierzchniami przez określony czas. Pakując przedmioty do sterylizacji parowej, czy to w miękkich opakowaniach, woreczkach papierowo-plastikowych czy w systemach sztywnych pojemników, ważne jest, aby wziąć pod uwagę usuwanie powietrza i penetrację pary.
Krok 3: Sterylizacja
Na czym polega sterylizacja narzędzi na tym etapie? Narzędzia są wystawiane na rzeczywiste warunki sterylizacji (para nasycona, tlenek etylenu itp.) do wysokospecjalistycznej maszyny sterylizującej.
Każdy proces sterylizacji składa się z trzech faz:
- I faza kondycjonowania – czyli doprowadzenie środka sterylizującego do wszystkich powierzchni,
- II faza – właściwa faza sterylizacji,
- faza III – doprowadzenie sterylizatora do stanu bezpiecznego do otwarcia, czyli usuwanie środka sterylizującego ze wszystkich powierzchni.
Następnie narzędzia są wyjmowane ze sterylizatora i procedura sterylizacji narzędzi zostaje zakończona.
Profesjonalne urządzenia do sterylizacji można znaleźć na https://media-med.pl/steris/.
